JavaScript öyrənməsində Shuhari yanaşması

Matanat Huseynova

Shuhari (守破離) — Yapon mənşəli bir fəlsəfədir və ustalığa doğru irəliləyişin üç mərhələsini təsvir edir: Shu (öyrən, qaydalara riayət et), Ha (qır, qaydaları poz) və Ri (ayrıl, öz yolunu tap). Bu yanaşma, döyüş sənətləri və ənənəvi sənətlərdə istifadə olunsa da, proqramlaşdırma dilini öyrənmək üçün də ideal bir modeldir.

🥢 Shu (守) – Qaydalara riayət et

Məqsəd:

Əsasları öyrənmək və ustaların qoyduğu qaydalara əməl etmək.

JavaScript-də Shu mərhələsi:

Sintaksis və əsas anlayışları öyrən: dəyişənlər, şərt operatorları, dövrlər, funksiyalar.
DOM manipulyasiyası və event listeners-ləri başa düş.
Ən yaxşı təcrübələri izləyən kod nümunələri ilə işləmək.
Yalnız vanilla JavaScript istifadə et (kitabxanasız, freymvorksuz).
Təlimatlar və video dərslərlə kod yazmaq.

Nümunə mövzular:

var, let, const fərqləri
Funksiyalar və arrow funksiyalar
Obyektlər və massivlər
DOM metodları: document.querySelector, addEventListener

Ha (破) – Qaydaları poz

Məqsəd:

Daha dərinə getmək, mövcud qaydaları sorğulamaq və alternativ yollar axtarmaq.

JavaScript-də Ha mərhələsi:

Qabaqcıl anlayışlara keç: closures (bağlanmalar), this, prototiplər, Promise-lər, async/await.
Kitabxanalardan istifadə et: Lodash, Axios və s.
Freymvorklarla tanış ol: React, Vue və ya Svelte.
Öz inkişaf mühitini qur: ESLint, Prettier, Webpack, Vite.
Açıq mənbə layihələrini oxu və ya töhfə ver.

Nümunə mövzular:

Closures və kontekst (this)
Modullar: import və export
Asinxron proqramlaşdırma (callback → Promise → async/await)
Kodun strukturlaşdırılması və təkrar istifadə

🧘 Ri (離) – Qaydaları aşmaq və öz yolunu tapmaq

Məqsəd:

Tam anlayışa sahib olmaq və yaradıcı şəkildə tətbiq etmək. Artıq qaydalara tabe olmaq əvəzinə, onları yenidən yaradırsan.

JavaScript-də Ri mərhələsi:

Öz freymvork, alət və ya kitabxananı yarat.
Böyük miqyaslı tətbiqlər üçün arxitektura qərarları ver.
Kodun performansını optimallaşdır.
Təlim keç, yazılar yaz, konfranslarda çıxış et.
JavaScript icmasına töhfə ver.

Nümunə fəaliyyətlər:

Öz plugin və ya framework-un hazırlanması
Kod performansının dərin analizləri
Yeni başlayanları mentorluq etmək
Açıq mənbə layihələrə töhfə vermək
Bloq yazmaq və ya dərs kursu yaratmaq

Nəticə

JavaScript öyrənmək, sadəcə kod yazmaq deyil — bu, tədricən düşüncə tərzini formalaşdırmaq, problemləri daha dərin anlamaq və öz yolunu tapmaq prosesidir. Shuhari fəlsəfəsi bu inkişaf yolunu aydın şəkildə göstərir: əvvəlcə öyrən, sonra təcrübəni genişləndir, və sonda öz yolunu tap.